ข้าวแช่เป็นอาหารมอญมาตั้งแต่ครั้งกรุงหงสาวดี เรียกว่า “เปิงด้าจก์” แปลว่า ข้าวน้ำ คราวเมื่ออพยพมาอยู่ในเมืองไทยก็ได้นำเอาตำหรับอาหาร "ข้าวแช่" มาด้วย ข้าวแช่ นิยมกินกันในช่วงสงกรานต์ จึงได้อีกซื่อนึงว่า "เปิงซังกราน" หรือ "ข้าวที่กินกันในเทศกาลสงกรานต์" โดยในวันที่ 13 เมษายนของทุก ๆ ปี หรือวันมหาสงกรานต์จะต้องจัดข้าวแช่ครบชุดไปถวายพระ และถวายแด่เทพีสงกรานต์ เพื่อความเป็นสิริมงคล แต่เดิมเป็นอาหารที่เกี่ยวข้องกับพิธีกรรม ขั้นตอนในการทำพิถีพิถันมาก เมื่อทำสำเร็จแล้วจะต้องนำไปถวายบูชาสังเวยเทวดา,ถวายพระสงฆ์,นำไปให้ผู้เฒ่าผู้แก่ ที่เคารพนับถือเพื่อเป็นสิริมงคล ที่เหลือจึงจะนำมาแบ่งกันในหมู่ญาติ
สำหรับอาหารที่ใช้ในการบวงสรวงจะมีข้าวแช่ ประกอบด้วยอาหาร ๗ อย่าง ได้แก่ กะปิทอด, ปลาป่นหวาน, กระเทียมดองผัดไข่, ผักกาดหวานผัด, ยำขนุนอ่อน, ยำปูเค็มกับมะม่วงดิบ และก๋วยเตี๋ยวผัด (คือผัดไทย) มีขนมปัง, กะละแมและข้าวเหนียวแดง สำหรับข้าวแช่ของไทยนั้น ไม่ปรากฏหลักฐานว่าเริ่มขึ้นเมื่อใด แต่เมื่อพูดถึงข้าวแช่มักจะนึกถึงอาหารของชาววังและข้าวแช่ของจังหวัดเพชรบุรี และจากการได้รับคำบอกเล่าว่าเป็นตำรับอาหารอันเก่าแก่ของวังบ้านหม้อ ซึ่งราชสกุลกุญชรจะทำบุญเลื้ยงข้าวแช่ในวันที่ ๑๖ เมษายนของทุกปี เพื่ออุทิศกุศลถวายพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระพิทักษเทเวศร องค์ต้นราชกุลกุญชร และเป็นโอกาสที่จะทำบุญในวันสงกรานต์ไปพร้อมกัน
จากประวัติและกรรมวิธีของการทำข้าวแช่ จะเห็นได้ว่า ข้าวแช่เป็นอาหารซึ่งมีมานานและไทยเราก็นำมาประยุกต์ใช้ในสมัยรัตนโกสินทร์ แต่ข้าวแช่ก็ไม่ได้เป็นอาหารที่แพร่หลายเช่นอาหารอื่น คนทั่วไปจึงมักกล่าวว่า เป็นอาหารชาววัง ด้วยเห็นว่าเป็นสิ่งที่ทำยาก และต้องใช้ความละเอียดอ่อนในการทำ นอกจากนี้ ข้าวแช่ยังเป็นอาหารที่สอดรับกับสภาพภูมิอากาศได้เป็นอย่างดี เพราะช่วงฤดูร้อนการทานอาหารที่มีน้ำเป็นองค์ประกอบจะทำให้ย่อยง่าย ลดอุณหภูมิและสร้างความสมดุลภายในร่างกาย คลายร้อน ทำให้ผิวพรรณมีความชุ่มชื่น ลดความเสี่ยงต่อการเจ็บไข้ได้ป่วย เช่น ผิวแห้ง ปากแตก ท้องผูกอีกด้วย ทั้งนี้แม้ไม่อาจสรุปได้ว่าข้าวแช่เกิดขึ้นเมื่อใดก็ตาม แต่ก็อาจกล่าวได้ว่าข้าวแช่เป็นอาหารที่มีประวัติอันยาวนานและถือเป็นวัฒนธรรมทางด้านอาหารที่มากด้วยคุณค่าทางโภชนาการ จึงเป็นอาหารที่และควรค่าแก่การอนุรักษ์ไว้อย่างหนึ่งของไทย
|
ผลงานนี้ ใช้สัญญาอนุญาตของครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-อนุญาตแบบเดียวกัน 4.0 International.
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น